به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خردنامه، از سال ۱۹۸۰ میلادی که «نوول ابزرواتور» اقدام به انتشار گفتوگوی سارتر با «بنی لوی» فیلسوف، نویسنده و دستیار کرد شگفتی گستردهای بین مخاطبان سارتر و دوستان او بهخصوص دوبوار ایجاد شد.
سارتر در این مصاحبه به بحث در مورد نکاتی همچون روابط میان فردی و شرایط اجتماعی پرداخت. همچنین نظرات او در مورد آیندهی جهان و خدا موجب تعجب بسیاری از طرفدارانش شد. این گفتوگو تا حدی نشانگر تطابق نظریات سارتر و لویس بود.
این کتاب و نظرات متفاوت سارتر در بین استادان فلسفهی دانشگاههای سراسر جهان نیز مورد بحث قرار گرفته و بارها در مورد آن مقالات و گزارشهایی منتشر شده است. البته بیشتر از آنکه این نظرات او در جهان منتشر شود دیدگاههای سابق او مورد توجه رسانهها و مخصوصا انتشاراتهای فلسفی دانشگاههای دنیا قرار گرفته است.
برای مثال زمانی که تصمیم به انتشار یک پرونده در مورد تغییرات دیدگاههای خداباور سارتر گرفته شد با جمع کثیری از استادان دانشگاهی در 20 دانشگاه برتر جهان در عرصهی فلسفه مکاتباتی ایمیلی صورت گرفت که اکثر پاسخهای دریافت شده از این استادان مطرح، حاکی از این بود که بسیاری از آنها حتی اسم اثر را هم نشنیده و تغییرات دیدگاههای سارتر را مطالعه نکردهاند.
تعداد دیگری نیز اعلام کردند که حاضر نیستند به سوالی در مورد دیدگاههای سارتر و خداباوری او پاسخ دهند.
در ادامه پاسخ جمعی از استادان دانشگاهی به سوال مصاحبهی ایمیلی «خردنامه» دربارهی نظرات سارتر در رابطه با خدا، جهان دیگر و کتاب «اکنون امید» منتشر میشود.
روبرت پیرسی Rob Piercey
عضو هیئت علمی دانشکدهی فلسفهی دانشگاه نتردام
اطلاعات دقیق و کاملا محکمی در مورد دیدگاههای سارتر در سالهای پایانی عمرش وجود ندارد. البته اینگونه تغییرات همان طور که خود او هم اشاره کرده وجود داشته است. البته من هم در عرصهی مطالعات سارتر شاید اطلاعات کافی نداشته باشم اما در هر صورت باید گفت که هیچ مدرکی وجود ندارد که سارتر خداناباوری خود را کنار گذاشته باشد.
او در مصاحبه با بنی لوی که دوست و دستیار او در سالهای پایانی زندگیاش بود از علاقههای خود به برخی ساختارهای یهودیت میگوید.
من تصور میکنم این علاقهمندی به رابطهی بین یهودیت و فلسفهی معنوی برمیگردد همانند دیدگاههای افرادی همچون لویناس.
من بر اساس مطالعات قبلیام هیچ نشانهای در سارتر ندیدم که او در پایان عمرش به خدا باور پیدا کرده باشد.
پیتر وانینواگن Peter vaninwagen
فیلسوف آمریکایی در مکتب تحلیلی و یکی از چهرههای پیشرو در متافیزیک و فلسفهی دین
برخی بر این باور هستند که سارتر هیچگاه از خداناباوری بازنگشت. البته من این نکته را از یک کاتولیک رومانیایی نیز شنیدهام که سارتر در پایان عمر تغییراتی در باورهای خود داشته و در بستر مرگ اعترافات خوبی کرده و در آغوش کلیسا فوت کرده است.
در مورد تغییر باورهای سارتر شایعات بسیاری وجود دارد که اثبات آنها نیازمند تحقیقات بسیاری است و ما باید ابتدا ساختارهای ذهنی سارتر را بررسی کنیم.
من ماجرای یهودیت موعودگرا را نشنیدهام اما تصور من آن است که مانند دیگر مسائل باشد. عدرخواهی میکنم که نمیتوانم بیش از این کمکی کنم.
کورتیس فرانک Curtis Frank
استاد فلسفهی دانشگاه کالیفرنیا
من مطالعاتی در عرصهی باورهای فیلسوفان مختلف داشتهام در حالی که در مورد تغییرات باورهای سارتر اطلاعات کمی وجود دارد اما جزئیات جدیدی از این باورها آشکار شده است که شاید این اطلاعات محدود نتواند آن تغییرات را به طور کامل تایید کند.
در اینجا باید یادآور شد که قطعا مردمی وجود داشتهاند که در تلاطمهای اگزیستانسیالیسم گاهی با شیبهای متفاوت تمایلاتی را به درون و بیرون باورهای دینی داشتهاند. برخی از این باورها گاهی شکلهای خاصتر و جدیدتری از باورهای ادیان معمول را ساخته و ایجاد کرده است.
تصور من این است که سارتر در پایان عمر و با توجه به دیدگاههایی که پیش از این داشته به چنین باورهای جدیدی رسیده است که با ادیان معمول تطابق کاملی ندارد.
نظر شما